Maaien of niet maaien, dat is de vraag

Ingang bij de zuidbuurt op 26 mei 2017

Als je al eens bent komen kijken in het voedselbos, dan heb je gezien dat planten zoals de brandnetel, zuring, smeerwortel en distel inmiddels manshoog staan. En daar krijgen we soms ook vragen over. Want, verdringen die 'onkruiden' de andere planten nou niet?

Ons antwoord is in essentie 'nee'. Met hier en daar een nuance.
De meeste houtachtige gewassen, zoals fruitbomen, struiken en natuurlijk ook de notenbomen, hebben geen last van de concurrentie van de kruidlaag. Sterker nog, de planten die nu actief zijn in onze kruidlaag hebben meerdere functies die ook voordelig zijn voor planten in een andere laag van het bos.

Voedingsstoffenpomp
Zuring en smeerwortel bijvoorbeeld zijn planten met diepe wortels. Die halen hun voedingsstoffen uit diepere grondlagen, slaan dat op in hun blad. En in de winter gaat dat blad dood. Dat blad valt op de grond en daardoor komen de voedingsstoffen in hogere lagen van de bodem weer beschikbaar voor andere planten. Daardoor werken ze als een soort voedingsstoffenpomp.

Verbetering van de grond
Daarnaast doen de wortels van deze planten ook simpelweg aan grondbewerking. Die wortels breken de kleigrond in stukken en prikken daar eigenlijk allemaal gaatjes in waardoor water en lucht veel beter beschikbaar komt in die grond. En daar profiteren andere planten weer van.

Beschutting en luwte
Een andere functie van deze kruidlaag is ook dat het juist beschutting biedt voor houtige plantensoorten. Die zijn zolang ze nog klein zijn, nog niet zo stevig en kunnen best wat luwte gebruiken.

Insectenleven bevorderen
En dan hebben we het nog niet gehad over het insectenleven dat de kruidlaag mogelijk maakt. We hebben immers bijen en roofinsecten nodig voor bestuiving en plaagbestrijding. Die insecten trek je veel meer met distels, smeerwortel en schermbloemigen zoals de europese berenklauw. Niet met pas gemaaid gras.

Even inzoomen en je ziet een rupsenfamilie tussen de brandnetels

Bijen vliegen graag op allerlei soorten distels.

Schermbloemigen trekken veel verschillende soorten insecten

En toch is het antwoord op de gestelde vraag ook een beetje 'ja'. Er zijn een paar planten die je beter niet tussen de hoge kruidlaag kunt zetten, is onze ervaring inmiddels.

Stikstofbinders
Er is namelijk een categorie planten die stikstof binden. Alle planten hebben stikstof nodig om te kunnen groeien. En stikstof zit ruim voorradig in de lucht. Echter kunnen niet alle planten dat zelf uit de lucht halen. Een paar wel. Bijvoorbeeld de zwarte els, de duindoorn, de siberische erwtenstruik en allerlei klaversoorten. Als een bodem heel arm aan stikstof is, zul je dit soort planten als eerste tegenkomen. Zij zorgen ervoor dat stikstof in de bodem terecht komt. En daarna pas kunnen andere planten zich ook vestigen.
Maar het zijn juist deze stikstofbindende planten die het tussen de kruidlaag van zuring, smeerwortel en distel moeilijk hebben. Op de plekken waar zij van nature groeien, hoeven zij niet te concurreren om zonlicht, omdat ze het voordeel van het zelf kunnen binden van stikstof hebben. Wij zijn er inmiddels achter dat we de duindoorn en de siberische erwtenstruik beter 'vrij kunnen zetten'. Dus ja, rondom deze planten wordt er zo nu en dan gemaaid.

Zijn er dan nog andere redenen om te maaien? Jazeker. We organiseren op 18 juni een gezellige dag in het voedselbos in het kader van de Midden-Delflanddag. En tijdens die dag is het wel prettig als de paden begaanbaar en een beetje breed zijn. De kraam met informatie en de tafels waarop het voedsel geserveerd wordt, moeten ook ergens staan. Die kun je niet tussen anderhalve meter brandnetel neerzetten. Dan komt er niemand.
We zorgen dus dat het op de plekken waar dat nodig is, gewoon netjes gemaaid is. Voel je welkom!

Meer informatie over de Midden-Delflanddag in het voedselbos vind je hier

De ingang bij de zuidbuurt, maar nu inmiddels gemaaid.

Gemaaide en begaanbare paden

En hier rechts komt de informatiekraam te staan.