Welkom

Welkom op de website van het Voedselbos Vlaardingen. Met duurzame uitgangspunten realiseren we aan de rand van de stad het grootste openbaar toegankelijke voedselbos in omgeving Rotterdam. Op deze website doen we verslag van de ontwikkelingen. Abonneer je via email, neem contact op met één van de betrokkenen of kom een keer kijken in het bos zelf.

vrijdag 28 oktober 2016

De invloed van het microklimaat

We werken in Voedselbos Vlaardingen volgens de principes van permacultuur. We hebben daarbij te maken met de volgende drie elementen:
1. zon
2. wind
3. water


Die elementen kun je beïnvloeden door het ontwerp van je voedselbossysteem. In ons klimaat probeer je -grofweg- water (enigszins) en zonlicht zoveel mogelijk te vangen in je systeem. Wind probeer je af te schermen. De foto's hieronder laten duidelijk zien dat het voor planten zin heeft om hier goed over na te denken.


Laten we even kijken naar de wind en de zon. We hebben op verschillende plekken notenbomen geplaatst. Walnoten. Iedere walnoot staat bewust op een terp om ervoor te zorgen dat de wortels droog genoeg staan. Notenbomen kunnen er niet goed tegen als de wortels te nat staan, namelijk.
Maar we hebben verschillende terpen met verschillende condities van zonlicht en wind. Totaal staan er zeven walnotenbomen.


De walnoot op de foto hieronder heeft het niet zo naar zijn zin. Die heeft een standplaats in de volle zon en vangt veel wind. Hij heeft heel weinig blad geproduceerd en is weinig gegroeid.



De walnoot op de foto hieronder heeft het iets beter naar zijn zin. Die staat ook in de volle zon, maar op een iets beschuttere plek ten opzichte van de wind, omdat hij recht achter de kas staat gezien van uit de overheersende windrichting. Maar ook deze walnoot heeft niet zoveel blad en is niet veel gegroeid in het afgelopen seizoen.



Als laatste walnoot-voorbeeld geef ik onderstaande foto. Dit is een walnoot die op hetzelfde moment geplant is als de andere twee. Het verschil is echter dat hij in de luwte van de wind en in de halfschaduw staat. Het verschil in ontwikkeling met de andere twee hierboven is heel groot.



We maken iedere vrijdagochtend een observatieronde om dit van verschillende soorten in de gaten te houden. Op basis van deze eerste bevindingen denken we nu na over aanpassingen in het ontwerp. De meest voor de hand liggende aanpassing is een windkering aan de zuidwestkant en mogelijk ook een diagonale windkering op het meest open stuk van het terrein. We hebben het idee dat het open stuk bij de toegangspoort nu als een soort windtunnel functioneert. Dat is nooit de bedoeling geweest.


Andere vergelijkingen die we doen tussen planten van dezelfde soort, is bijvoorbeeld de linde, de peperboom en een kornoelje-soort.


Hieronder sluiten we af met drie lindeboompjes. De linker staat een stuk lager, en dus dichterbij het grondwater. Hij is al zijn blad al kwijt. Waarschijnlijk heeft hij een tijdje te nat gestaan. De ander staat een paar meter verderop waar het terrein omhoog gaat. Tussen deze twee in is er één per ongeluk gezeisd toen ze vrij werden gezet van het onkruid dat er omheen groeide. Die is onder de kruidlaag van zuring en smeerwortel gewoon opnieuw begonnen. En heel curieus is het, dat die linde nog vol donkergroen blad heeft. Misschien hadden we de andere twee ook niet vrij moeten zetten van onkruid?
 
 
Zoek de linde
Oja, de linde is eetbaar. In het voorjaar kun je de jonge blaadjes gebruiken als vervanger van sla.

donderdag 20 oktober 2016

Schuilplaatsen

Bij het weer van de afgelopen dagen kun je je wel iets voorstellen bij schuilplaatsen. Vooral schuilen tegen de regen is dat dan. Voor het voedselbos is dat water gewoon welkom natuurlijk.


Dit berichtje gaat over schuilplaatsen voor de verschillende diersoorten die ons bos rijk is. Verschillende dieren voelen zich op verschillende plekken veilig. Een overzichtje mag niet ontbreken.


Zo zit deze kikker het liefst in het water. Soms moet je echt goed kijken voordat je ze ziet. Gelukkig maken ze zo nu en dan herrie.




Een ander verstopt zich liever in dicht struikgewas. Daar is het bramenstruweel aan de zuidkant van het bos uitermate geschikt voor. Als mens komen wij daar niet in. Maar als je daar stilletjes voorbij loopt, hoor en zie je altijd vogeltjes wegschieten. Aan de voorkant ziet het er zo uit.




Maar aan de achterkant zie je pas hoeveel ruimte het biedt. Op de foto misschien niet zo goed te zien. Je moet er maar eens gaan kijken.




Speciaal voor de kleinere zoogdiertjes en vogels hebben we houtwallen opgeworpen. Die vergen nog wel wat aanpassing en onderhoud. Want eigenlijk moeten de takken dichter op elkaar gestoken worden om ze echt nuttig te laten zijn. Misschien een mooi klusje voor als het straks kouder en kaler is.




En nee, dit hieronder is geen houtwal. Speciaal voor onze jongere bezoekers hebben we een hoekje ingericht waar zij hun eigen schuilplaats kunnen bouwen. Een soort mini-speelbos in het voedselbos dus. Het is gelegen in het openbare gedeelte, dus de kinderen kunnen er altijd terecht.




Sommige dieren hebben niet zoveel nodig. Een beetje losse aarde met wat wormen erin, is al gauw goed. Of een rietkraag langs het water. Het geeft beschutting en voedsel tegelijkertijd.




Hier en daar zie je duidelijke graafgangen onder het pad doorgaan. Mollen of woelmuizen?




In een holle boom is natuurlijk ook goed vertoeven voor sommige soorten. Klaarblijkelijk niet alleen voor diersoorten. Zo'n gaatje kan ook een prima plekje voor een plantje zijn.




Om onze roofdierpopulatie een beetje te helpen zich te vestigen, hebben we twee nestkasten voor roofvogels opgehangen. Als je een roofvogel kent die nog een huis zoekt, wijs hem hier op, zou ik zeggen.





En we hopen op een toename van het aantal vleermuizen. Op het perceel zijn in sommige hoge boomstammen ook vleermuiskasten opgehangen. We hebben vooralsnog geen bewoning geconstateerd, maar dat komt vanzelf, denken we.





Deze nestkasten hangen er nog niet zo lang. Maar van Eneco hebben we een tijd geleden al een bijenhotel gekregen. Dat staat bij de ingang aan de Zuidbuurtkant.




En last, but not least. We hebben een onderkomen neergezet voor onszelf. Als het straks kouder wordt, is het fijn om droog en warm te kunnen zitten. De karakteristieke koepelkas die je op verschillende foto's voorbij hebt zien komen, wordt komende winter verder ingericht.



zondag 2 oktober 2016

De 5 meest gespotte vlinders in het voedselbos

Eén van de doelen van het voedselbos is om de biodiversiteit in het gebied te verhogen. We hebben daarvoor nog geen gestructureerd onderzoeksprogramma lopen, zoals dat wel in het voedselbos Ketelbroek gedaan is.
Wat wij wel doen is iedere week met de groep vrijwilligers een observatieronde lopen. We kijken goed naar wat er staat en hoe zich dat ontwikkelt. In de zomer vallen dan de grote hoeveelheden vlinders op. Waar je ook keek, zag je wel ergens een vlinder neerstrijken, uitrusten of weer opfladderen.

De vijf meest waargenomen vlinders in ons voedselbos staan hieronder op de foto. 

Atalanta



Landkaartje (zwarte zomervorm)

Bruin zandoogje

Koolwitje


Bont zandoogje
Overigens hebben we ook dagpauwogen in ons bos (gehad). Daarvan ontbreken de foto's echter. Het is wel gelukt de kraamkamer van die soort te fotograferen:



maandag 12 september 2016

Even voorstellen: Remko Boers

In een serie berichtjes met de titel 'Even voorstellen' zullen de betrokkenen bij het Voedselbos Vlaardingen iets over zichzelf vertellen. Aan iedere betrokkene werden zes vragen gesteld. De volgende uit de serie gaat over Remko Boers.

Wie ben je?
Ik ben Remko Boers. In het dagelijks leven ben ik stafmedewerker onderwijs en ict bij een grote stichting voor primair onderwijs in Den Haag. Dat doe ik twee dagen in de week. Daarnaast heb ik samen met mijn vrouw twee kinderen, een jongen en een meisje.


Waar kom je vandaan?
Ik kom uit Maassluis.


Welke rol speel je in het project van de ontwikkeling van het voedselbos Vlaardingen?
Ik ben vooral de websitebeheerder binnen het project. Ik heb de website gebouwd en ik zorg dat er zo nu en dan een bericht verschijnt. Ik vind het belangrijk dat zoveel mogelijk mensen kennis kunnen nemen van wat we in ons voedselbos aan het doen zijn.
Daarnaast probeer ik op de vrijdagen mee te werken als er onderhoud, of andere klusjes nodig zijn.


Waarom ben je geïnteresseerd in voedselbossen in het algemeen en dit project in het bijzonder?
Ik denk dat de 'gemiddelde mens' in onze samenleving inmiddels veel te ver verwijderd is geraakt van voedselproductie. Hoe komt eten tot stand? Dat doet de natuur. De traditionele voedselproductie is in rap tempo bezig om het ecosysteem uit te hollen. We gebruiken de aarde volgens mij verkeerd. We putten haar uit en gebruiken haar op. Ik denk dat de kennis die zich momenteel in voedselbos-projecten ontwikkelt, kennis wordt die straks broodnodig zal zijn om op een duurzame manier te zorgen voor de aarde en ons eten. Dit project kwam op mijn pad en is dichtbij. Het geeft mij de gelegenheid om er veel over te leren.


Hoe ben je erbij betrokken geraakt?
Ik kende Jeroen van een bijeenkomst over eten uit eigen tuin. Toen ik via hem over de plannen van Voedselbos Vlaardingen hoorde, heb ik me aangemeld als geïnteresseerde en later als vrijwilliger.


Wat hoop je dat er bereikt wordt met het project?
Ik hoop dat het project kan laten zien welke wegen er bewandeld kunnen worden om te werken aan een mooie, diverse en gezonde omgeving, terwijl er tegelijkertijd ook voedsel geproduceerd wordt. En ik hoop dat het op den duur opgeschaald kan worden naar meer, of naar grotere gebieden.

vrijdag 26 augustus 2016

Oesterzwammen oogsten

Ken je dit bericht nog? Daarin lieten we zien hoe we de stammen van de net gekapte populieren hadden geënt met schimmels. Oesterzwammen in dit geval.

Vorig jaar leek het erop dat het experiment mislukt was, want toen vonden we na verloop van tijd één zielig paddenstoeltje dat ook nog eens half opgegeten was. Maar zo zie je. Soms heeft het een beetje meer tijd nodig. We hebben vorige week nat weer gehad en nu lekkere warmte en de paddenstoelen 'springen' uit de boomstammen.

Vandaag zagen we het ineens. In de bosrand, op de gekapte populierenstammen. Ze waren helemaal overwoekerd met brandnetels.


Dat werd dus in ieder geval een klusje vandaag. Het vrijzetten van de oesterzwammen zodat ze geoogst konden worden. Dag brandnetels.


De schors van de boomstam is zelfs helemaal wit geworden van de schimmel. (Let ook op het koolwitje, he... die wilde ook op de website.)


Hier liggen drie stammen naast elkaar en is alles ontdaan van brandnetel. De middelste stam bevat de meeste zwammen. Op de voorste stam (rechts op de foto) waren de zwammen kleiner. Die hebben we nog maar even laten zitten.

Overzichtje van de oogst van vanochtend:


Twee manden vol oesterzwammen, een restje bramen en in het midden de besjes van de olijfwilg.

vrijdag 12 augustus 2016

Even voorstellen: Suzanne Stolk

In een serie berichtjes met de titel 'Even voorstellen' zullen de betrokkenen bij het Voedselbos Vlaardingen iets over zichzelf vertellen. Aan iedere betrokkene werden zes vragen gesteld. De volgende uit de serie gaat over Suzanne Stolk.

Wie ben je?
Mijn naam is Suzanne Stolk. Al langere tijd - zo'n 16 jaar inmiddels - ben ik met allerhande groene activiteiten bezig. Eerder vooral op het gebied van natuur- en milieu-educatie en sinds twee jaar ondersteun ik het groene vrijwilligerswerk in Zuid-Holland vanuit De Groene Motor. Ook ben ik zelf actief als vrijwilliger, bij Voedselbos Vlaardingen en Stadstuinen Maassluis.


Waar kom je vandaan?
Ik kom uit Maassluis (West)


Welke rol speel je in het project van de ontwikkeling van het voedselbos Vlaardingen?
Als vrijwilliger ben ik bijna iedere vrijdag samen met collega-vrijwilligers te vinden in het voedselbos. We observeren hoe het bos zich ontwikkelt, bestrijden de grote berenklauw en de braam, brengen nieuwe beplanting aan en we oogsten de eerste producten.


Waarom ben je geïnteresseerd in voedselbossen in het algemeen en dit project in het bijzonder?
Als mensheid hebben we wat mij betreft ergens een verkeerde afslag genomen door een soort strijd met de natuur aan te gaan. Ik ben daarom geïnteresseerd in alle methoden die de balans weer terugbrengen. Wij kunnen ook in onze behoeften voorzien in samenwerking met de natuur in plaats van deze te verwoesten en vervuilen. Voedselbossen, permacultuur en agro-ecologische landbouw zijn goede voorbeelden die bovendien zorgen dat de bodem weer gezond wordt en de natuur diverser.
Dit project in Vlaardingen vind ik interessant omdat het zo dicht bij de bewoonde wereld ligt. Daardoor kunnen mensen gemakkelijk kennis maken met deze ideeën. Verder vind ik het geweldig dat ik zo dicht bij huis aan zo'n project mee kan werken en ervan kan leren. Het is erg boeiend om de ontwikkeling van deze plek te volgen.


Hoe ben je erbij betrokken geraakt?
Via de initiatiefnemers Jeroen en Mirjam Hooijmeijer die ik al kende.


Wat hoop je dat er bereikt wordt met het project?
Meer bekendheid voor voedselbossen waardoor mensen hopelijk weer meer interesse krijgen in de natuur om hen heen en de manier waarop hun voedsel wordt geproduceerd. Het zou geweldig zijn als er op meer plekken van dit soort bossen komen: elke stad en elk dorp een eigen voedselbos, dat lijkt me prachtig!

zaterdag 16 juli 2016

Composttoilet


Met dank aan Frans heeft het voedselbos sinds enige tijd een composttoilet.


Ergens in de bosrand op het semi-openbare gedeelte staat een klein houten huisje met een hartje in de deur.
De vrijwilligers zijn op vrijdag de hele dag aan het werk. Er is geen riolering aanwezig, maar af en toe wil iemand toch even zijn grote boodschap kwijt. Een composttoilet biedt dan uitkomst.
De opgevangen ontlasting wordt gecomposteerd en gebruikt als bodemverbetering elders in het voedselbos.


Daarmee sluiten we weer een kringloop die het gebied ten goede komt. Wil je meer weten over composttoiletten? Dan zou je eens hier kunnen kijken. Of hier.

Tijd voor de foto's.

 



 
 

vrijdag 24 juni 2016

Videoverslag Midden-Delflanddagen

Van de Midden-Delflanddagen is een videoverslag gemaakt. Ook het Voedselbos komt in beeld in het laatste deel van de video. Hieronder terug te zien.



Het echt interessante stuk start pas op 12 minuut 40. Vanaf daar wordt het voedselbos mooi in beeld gebracht. De hele video is ook te zien achter deze link: Midden-Delfland Dagen 2016

maandag 20 juni 2016

Geslaagde Middendelflanddag in het Voedselbos

Een wildplukwandeling onder leiding van Bosbaas, muziek van Giel, rondleidingen door het voedselbos met onze voedselboswachters Paul en Jeroen, een echte wildplukmaaltijd door Trudy, wildpluk-kok voor de gelegenheid, en genoeg te doen voor de aanwezige kinderen. Het was een topdag!


Hieronder een fotoverslag.






















Ben je er de volgende keer ook (of weer) bij?